προστίθημι

ΝΜΑ, και δωρ. τ. ποτιτίθημι και προστιθῶ, -έω, Α [τίθημι]

μέσ. προστίθεμαι

συνάπτομαι, ενώνομαι με κάτι άλλο σε ένα σύνολο

νεοελλ.

φρ. «προστιθέμενη αξία»

(οικον.) η διαφορά μεταξύ τής χρηματικής αξίας που εισπράττει μια επιχείρηση από την πώληση τής παραγωγής της και τής χρηματικής αξίας που κατέβαλε σε άλλες επιχειρήσεις για να αποκτήσει πρώτες ύλες και ημικατεργασμένα προϊόντα, δηλαδή οι αμοιβές που καταβάλλονται στους εργαζομένους (μισθοί), στο κεφάλαιο (τόκοι, ενοίκια) και στην επιχειρηματικότητα (κέρδος) για τη συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία τής συγκεκριμένης επιχείρησης

αρχ.

1. τοποθετώ κάτι κοντά ή πάνω σε κάτι άλλο («προστιθέναι χεῑρ' ἐπὶ πρόσωπα», Ευρ.)

2. ιατρ. βάζω υπόθετο

3. παρέχω, χορηγώ

4. (γενικά) δίνω («προστιθέναι τὰ ἴδια τοῑς ἀλλοτρίοις», Μέν.)

5. πληρώνω

6. επιβάλλω σε κάποιον κάτι

7. προξενώ, προκαλώ («προστιθέναι λύπην», Ευρ.)

8. χρησιμοποιώ

9. αποδίδω κάτι σε κάποιον («προστιθέναι τῷ θεῶ τὴν αἰτίαν, Ευρ.)

10. προσθέτω

11. αυξάνω («πρὸς τὰ ὑπάρχοντα προστιθέντες πλουσιώτεροι γίνονται», Αριστοτ.)

12. καταθέτω χρήματα σε τράπεζα

13. (στην ΠΔ και ΚΔ) συνεχίζω ή επαναλαμβάνω μια πράξη («προσθεῑσα ἔτεκεν υἱόν» — στη συνέχεια γέννησε κι άλλον γιο, ΠΔ)

14. μέσ. α) προσθέτω

β) είμαι με το μέρος κάποιου

γ) είμαι ευνοϊκός έναντι κάποιου

γ) παραδίδομαι, υποτάσσομαι

δ) συμφωνώ, συγκατανεύω («προστίθεσθαι τῷ Καρχηδονίων νόμῳ», Πλάτ.)

ε) (με αιτ.) κάνω κάποιον σύμμαχο, βοηθό

στ) (με αιτ. πράγματος) εφαρμόζω κάτι στον εαυτό μου («βάλανον προσθεμένην», Ιπποκρ.)

ζ) μτφ. επιφέρω, προκαλώ

η) ωφελώ («τί ἄν προσθείμην πλέον;», Σοφ.) θ) (σχετικά με συμφορά) προξενώ εναντίον μου ή εναντίον άλλου («ἄχθος ἐπ' ἄχθει προστίθεσθαι διπλοῡν», Ευρ.)

15. φρ. α) «προστίθεμαι τὰς θύρας (ή τὴν θύραν ή τὰς πύλας)» — κλείνω την θύρα (ή τις πύλες)

β) «προστιθέναι μύωπας» — χρησιμοποιώ τα σπιρούνια

γ) «ὅρκον προστιθέναι (τῷ λόγῳ)» λέω κάτι προσθέτοντας και όρκο

δ) «προστίθεμαι τῇ ἡδονῇ» — έχω ροπή προς τις ηδονές

ε) «ψῆφον προστίθεσθαι» — ψηφίζω υπέρ κάποιου

στ) «ψῆφον προστίθεσθαι ἐναντίαν τινί» — ρίχνω καταδικαστική ψήφο

ζ) «προστίθεμαι δάμαρτα» — παίρνω σύζυγο.